Dorota Masłowska to bardzo popularna pisarka, oryginalna artystka mająca niebanalny, złośliwy styl. Czat GPT, którego „nauczyłem” stylu Masłowskiej napisał dla mnie na nowo instrukcję obsługi windy (wyszło zabawnie) oraz napisał reklamę eko-kiełbasy w stylu wzorowanym na Masłowskiej. We wcześniejszym wpisie podzieliłem się metodą tworzenia imitacji stylu literackiego. Użyłem stylu Olgi Tokarczuk. W tym wpisie pokażę, jak wyglądało stworzenie imitacji Masłowskiej. Do tego użyłem  klasycznego CzataGPT-4o oraz lepiej piszącego CzataGPT-4.5 a także ulubionego czatbota piszących i programujących, czyli Claude 3.5 Sonnet.

Efekt imitacji stylu w skrócie wypracowałem tak:

TL;DR

• Research: Boty zebrały i przeanalizowały literackie opracowania, recenzje oraz cytaty Masłowskiej.
• Tworzenie prompta: Na podstawie analiz powstał szczegółowy prompt zawierający językowe cechy Masłowskiej (potoczność, groteska, parodia języka mediów, absurd, ironia, chaos składniowy i wieloznaczność). Poprawiałem prompta dodając materiały dla botów.
• Wniosek: Czatboty dobrze imitują styl tylko wtedy, gdy mają precyzyjnie sformułowaną instrukcję oraz gdy tekst jest krótki i prosty.
• Wniosek: Najlepsze efekty przynosi współpraca człowieka (zwłaszcza ekspertów literatury) z AI, ponieważ boty same nie potrafią wiernie odtworzyć złożonych stylów literackich.
• Wniosek: Imitacja Masłowskiej wychodzi lepiej w kontekście absurdalnych, konsumpcyjnych tematów (reklamy), a gorzej w technicznych instrukcjach obsługi.
• Celem eksperymentu nie było perfekcyjne kopiowanie stylu, lecz zbadanie metody pozwalającej na przełamanie sztuczności tekstów generowanych przez boty.

Zebrałem ponad 50 cech stylu Masłowskiej. W rezultacie powstała imitacja, czyli styl przypominający styl pisania. Jeśli ktoś rzadko czyta Masłowską lub Tokarczuk, to pewnie dałby się nabrać.
Czatboty (jeszcze?) nie klonują stylu literackiego, bo z paru fundamentalnych, technicznych powodów nie umieją pisać jak ludzie i nie myślą jak ludzie.

Jak AI uczyło się pisać w stylu Masłowskiej?

Czatboty najpierw wyszukały dla mnie fachowe teksty literackie o stylu Masłowskiej. Założenie było takie, że zwykli ludzie (czyli ja) czasem nie umieją precyzyjnie opisać tekstów literackich pod względem ich cech. Dlatego chciałem dowiedzieć się, jak na teksty Masłowskiej patrzą osoby zawodowo analizujące literaturę. Uznałem, że takie dostrzegą znacznie więcej niż ja lub niż sam czatbot pod moją instrukcją.

To zasada, która potwierdziła się w wielu eksperymentach czy zastosowaniach: czatboty najlepiej pracując na informacjach zebranych, przeanalizowanych przez ludzi i pod kierunkiem ludzi. Nie zaś same czy w sposób bardziej automatyczny.

Do wyszukania fachowych tekstów o języku i o perspektywie Masłowskiej użyłem Google Deep Research. To specjalna funkcja „hurtowego” przeszukiwania internetu, która jest dostępna dla posiadaczy płatnego konta Google One (20$ miesięcznie).

Robimy prompta: Kontekst + Instrukcja + Przykłady

Najlepsze prompty kierują czatbotami dając:

• Kontekst – czyli informacje powiązane z zadaniem.
• Instrukcję pracy – co ma robić i jak ma robić
• Przykłady – w tym przypadku to cytaty.

Prompta wygenerowałem z czata Gpt-4o następującym poleceniem:

Przeczytaj krytyczną analizę stylu pisarskiego Doroty Masłowskiej oraz inne teksty i sporządź na tej podstawie instrukcję pisania w stylu Masłowskiej. Zwróć uwagę na język, metafory, nastrój, humor, perspektywę, tematykę, osoby, tematy, szczegóły. Jeśli trzeba, to użyj cytatów jako przykładów. Ta instrukcja będzie promptem dla czatbotów. 

Do tego prompta załączyłem fragment świetnego tekstu krytycznoliterackiego, pół strony z „Wojny polsko-ruskiej pod flagą białoczerwoną” oraz cytaty znalezione na stronie https://lubimyczytac.pl/autor/22694/dorota-maslowska/cytaty

A czat odpowiedział tak:

Na podstawie analizy stylu pisarskiego Doroty Masłowskiej z załączonych materiałów oraz literatury krytycznej, przygotuję szczegółową instrukcję do napisania tekstu w stylu Masłowskiej, uwzględniając język, metafory, nastrój, humor, perspektywę, tematykę oraz inne kluczowe elementy.

Prompt

1. Język i styl:

2. Groteska i deformacja języka:

• Intensyfikuj cechy groteskowe i deformuj mowę poprzez kontrasty, hiperbolizacje, nagromadzenie sprzeczności.
• Łącz elementy „wysokiej kultury” z wulgarnymi wyrażeniami i banałami, tworząc efekt absurdalności.

3. Humor i ironia:

• Wykorzystuj ironię i autoironię jako główne narzędzie narracyjne.
• Wprowadzaj elementy absurdu i groteski, które obnażają schematyczność myślenia bohaterów.
• Śmiej się z patosu i wzniosłości, dekonstruując je w codziennych sytuacjach.

4. Tematyka i nastrój:

• Skup się na brzydocie codzienności, niedoskonałości ludzkich zachowań, marginalizowanych aspektach życia społecznego.
• Twórz narracje wokół miejskiego chaosu, konsumpcjonizmu, izolacji i pustki emocjonalnej.
• Mieszaj elementy dramatyczne z humorystycznymi, tworząc nastrój ambiwalencji.

5. Postacie i perspektywa:

• Bohaterowie to często „przeciętni ludzie”, uwikłani w schematy konsumpcyjnej kultury i społeczne klisze.
• Narrator zmienia perspektywy – jest zarówno wszechwiedzący, jak i „wewnątrz” myśli bohaterów.
• Często narracja przybiera formę quasi-dialogu, gdzie bohaterowie „rozmawiają” sami z sobą lub potencjalnym odbiorcą.

6. Metafory i opisy:

• Korzystaj z nieoczywistych metafor, które mają wywołać efekt komiczny lub absurdu, np. „obwoźny handel Sądem Ostatecznym” dla opisu radiowozu.
• Łącz elementy realistyczne z surrealistycznymi, np. zestawienie codziennego życia z przerysowanymi fantazjami bohaterów.
• Stosuj parodystyczne nawiązania do popkultury, mediów i ich języka.

7. Techniki narracyjne:

• Buduj wielogłosową narrację, gdzie bohaterowie przejmują głos narratora, a narrator ironicznie przekształca ich wypowiedzi.
• Wykorzystuj technikę mimesis krytycznej – realistyczne odwzorowanie języka, które jednocześnie go kompromituje i krytykuje.
• Posługuj się „ready-mades” – fragmentami autentycznej mowy, które zostają przekształcone w literackie obrazy.

8. Przykłady zdań jako wzór stylizacji:

• „Penis w pochwie, co za chała” – absurdalne zestawienie banału z literackością.
• „Miasto buzuje przekrzykiwaniami, brzękiem butelek i strzelającymi korkami, aż wszystko staje się jeden wielki zwierzęcy wrzask” – nagromadzenie obrazów chaosu miejskiego.
• „Mówię sobie: jakby co, nic nie wiem, bo ja patrzyłam wtedy w stronę pieczywa” – chaotyczne myśli postaci oddane realistycznym strumieniem świadomości.

To nie jest zły prompt. Prawdopodobnie lepszy byłby z większą liczbą załączonych przykładów i cytatów. I generalnie dobre prompty raczej nie powinny być tak długie, bo czatboty lubią pomijać wtedy istotne fragmenty instrukcji. Spróbujmy zatem dla sportu poprawić prompta.

Drugi prompt ulepszony: bardziej masłowska Masłowska

Pierwszego prompta przepuściłem przez czatbota, za każdym razem załączając ciekawą języka Masłowskiej i zadając pytanie:

W kontekście prompta przeczytaj ten tekst. Zastanów się, jakie przydatne informacje z tego tekstu wzbogaciłyby prompt regułami wcześniej nie ujętymi oraz przykładami tytułów, zdań i cytatów. 

Ten tekst? Szczególnie przydatny okazał się tekst Marka Zaleskiego, w którym użyte zostało pojęcie batosu, czyli takiego odwrotnego patosu. Patos jest wzniosły i poważny. Batos na odwrót, zderza wzniosłość z przyziemnością, co tworzy efekt komiczny. Proszę zwrócić uwagę na podkreślone przeze mnie słowa, bo one są świetną instrukcją stylu:

Zaleski pisze tak: „Batos jest gwałtowną inwersją wysokiego stylu wypowiedzi, czyli subwersją wobec niego: wysokie, górnolotne zostaje zderzone z niskim, przyziemnym, co wywołuje efekt śmieszności bądź niedorzeczności. Kiedy taka zmiana dokonuje się w sposób niezamierzony, wywołuje efekt humorystyczny. Jeśli z rozmysłem – służy realizacji celów artystycznych, jak w poemacie heroikomicznym bądź w burlesce. Batos niekiedy bywał porównywany w swej funkcji z tym, czym w tragikomedii jest anty-climax. To rewers patosu, którego celem jest wywołanie efektu wzniosłości, współczucia bądź litości „. 
„Estetyka zmąconych emocji, czyli estetyka zwykłości – o Dorocie Masłowskiej dwukrotnie„.

Wiele przydatnych informacji na temat stylu, języka i perspektywy Masłowskiej znalazłem też w kolejnym tekście, autorstwa Anny Folty-Rusin (Nowa ikonologia. Alegoryczność wideoklipów Doroty Masłowskiej). Ważny i cenny okazał się także tekst Świat jako język. Słowo mówione i groteska lingwistyczna w prozie Doroty Masłowskiej.

Na koniec powstał taki prompt

Kontekst:

Dorota Masłowska to polska pisarka znana z parodii, groteski i deformacji języka, które służą krytycznej analizie kultury popularnej i codziennego dyskursu. Jej twórczość operuje strumieniem świadomości, łączy język potoczny z wysokim rejestrem, deformuje klisze medialne i wprowadza absurdalne dialogi. Teksty Masłowskiej często stylizowane są na parodię języka reklam, piosenek pop, artykułów poradnikowych, wywiadów czy urzędowych komunikatów, które zostają przejaskrawione i zdeformowane

Napisz tekst w stylu Doroty Masłowskiej, stosując następujące zasady:

1. Język i struktura – strumień świadomości, powtórzenia, deformacja językowa

• Stylizacja na mowę potoczną, ale nie autentyczną – zdeformowaną i przesadzoną.
• Nagromadzenie powtórzeń i zapętleń – bohaterowie powtarzają myśli, zapominają, co powiedzieli, przerywają zdania w połowie.
• Chaotyczne składnie i rozbudowane wyliczenia – np. „Miasto mży neonami, mży obcasami łamiącymi się na krawężnikach, mży SMS-ami z banku, mży nadzieją, że coś się zmieni, ale nie zmienia się nic.”

2. Parodia i deformacja języka popkultury i reklamy

• Parodiuj język mass mediów, marketingu, politycznych sloganów, influencerów.
• Bohaterowie mogą mówić jak reklama fast foodu, polityczny manifest lub felieton kulinarny.
  Przykład:
  „Życie to festiwal promocji. Dziś w ofercie: miłość z lekko zmienioną recepturą, samotność w opakowaniu XXL i desperacja w trzech nowych smakach.”
• Twórz sceny pseudo-reklamowe, gdzie postaci wygłaszają absurdalne oferty:
  „- Poproszę duże nuggetsy. – Dużych nie ma. – A jakie są? – Są Ogromne, Gigantyczne i Potworne. – To ogromne. – Dodatkowy tłuszcz?

3. Absurdalność i groteska lingwistyczna

Język powinien wyglądać, jakby sam rozpadał się w procesie komunikacji.

• Zestawiaj formalne struktury z codziennymi, banalnymi tematami:
  „Chcielibyśmy panią ze współkolegą poaresztować, he he, to były żarty takie wesołe, cycki w pochwie, dwie drożdżóweczki dla mnie i dla współkolegi poproszę.”
• Dodaj wtręty z mediów społecznościowych, które nie pasują do sytuacji: „Zamówisz pizzę czy powiesz, że to wina Tuska?”

4. Bohaterowie – depersonalizacja i groteskowe personifikacje

• Postaci często nie mają imion – są określane funkcyjnie lub symbolicznie:
  Przykłady:
  „Żona Piłkarza”, „Człowiek od Frytek”, „Lider Społeczny”, „Pasażer Klasy Ekonomicznej”
• Personifikuj przedmioty i media – np. telefon może „przemawiać”, reklama może być bardziej żywa niż bohaterowie.

5. Absurdalne dialogi i intertekstualność

• Stylizuj rozmowy jako chaotyczne wymiany zdań, gdzie postaci nie rozumieją siebie nawzajem.
• Twórz wypowiedzi stylizowane na clickbaity, artykuły poradnikowe, pseudonaukowe elaboraty.
  Przykład:
  „Ale generalnie to powiem tak: szczerze? Najczęściej są to kobiety, co nie podobają się facetom, i przez to jedna z drugą tak sobie to tłumaczą, że są lesbą.”

---

Cytaty jako ilustracja stylu:

1. „Ona pyta jakiej słucham muzyki. Ja mówię, że każdej po trochu, że ogólnie wszystkich rodzajów. Ona mówi, że też. Podsumowując fajnie nam się gada, dyskusja jest na poziomie wysokim, kulturalnym.”
   Reguła: Wprowadź nudne, bezrefleksyjne rozmowy, które ujawniają mechaniczność komunikacji.
2. „Mam 19 lat i niepotrzebna mi osobowość, ponieważ mam charakter.”
   Reguła: Twórz pseudo-filozoficzne frazy, które brzmią mądrze, ale nic nie znaczą.
3. „w myślach sobie policzyła, że bez ściemy, nie będzie zamknięcie sklepu wcześniej ciężkim przewinieniem, to było oka mgnienie, gdy wzięła jeszcze trochę ciastek świeżych względnie i jakichś tam bułek…”
   Reguła: Buduj zdania jako ciąg myśli, które nawarstwiają się, tracąc sens.

---

Zadanie:

Napisz tekst o [WYBIERZ TEMAT: np. randce Tinderowej, zakupach w supermarkecie, wieczorze wyborczym, podróży tanimi liniami lotniczymi] w stylu Doroty Masłowskiej.

• Parodiuj konwencje popkulturowe i mechaniczność języka mass mediów.
• Wprowadź groteskowe zestawienia językowe i personifikację przedmiotów.
• Nadaj codziennym sytuacjom absurdalny, metaforyczny charakter.
• Stylizuj narrację na tekst reklamowy, polityczny lub publicystyczny, ale deformuj jego sztuczność.

---

Najważniejsze ulepszenia w tej wersji prompta:

Dodanie zasad dotyczących deformacji języka: strumień świadomości, rozpad komunikacji, nagromadzenie powtórzeń.
Więcej ilustracji i przykładów – nie tylko z Masłowskiej, ale także stylizacji na media i reklamy.
Silniejszy nacisk na groteskę i absurdalność – wprowadzenie językowej deformacji i personifikacji.
Dodanie mechanizmów parodii języka popkultury – reklamy, poradniki, clickbaity, polityczny newspeak. Ulepszona organizacja treści – podział na sekcje ułatwia naśladowanie stylu Masłowskiej.

Testujemy. Efekty promptów?

Wybrałem niewdzięczny tekst do przekształcenia w stylu Masłowskiej. Instrukcję obsługi dźwigu towarowego, czyli instrukcję obsługi windy. Przekształcał ją CzatGPT-4.5, czyli wersja podobno używająca bardziej naturalnego języka. Najpierw oryginalna instrukcja a potem przeróbka.